Gryzienie, podobnie jak żucie, to podstawowa potrzeba behawioralna psa. Problem pojawia się wtedy, gdy zwierzę zamiast swoich zabawek gryzie np.: nasze ręce, ubrania, meble lub inne przedmioty w domu, które nie są do tego przeznaczone. W artykule staramy się odpowiedzieć na pytanie, jak oduczyć psa gryzienia rzeczy oraz ludzi. Z większością przypadków możemy sobie poradzić samodzielnie w domu, jeżeli rozpoznamy i wyeliminujemy przyczynę takiego zachowania.
Spis treści:
- Dlaczego psy gryzą? Podstawowe informacje
- Dlaczego szczenię gryzie?
- Jak oduczyć psa gryzienia po rękach?
- Jak oduczyć psa gryzienia mebli?
- Jak oduczyć dorosłego psa gryzienia ludzi?
- Praktyczne rady, o których warto pamiętać
Dlaczego psy gryzą? Podstawowe informacje
Jedną z podstawowych potrzeb każdego czworonoga jest gryzienie. Zdarza się jednak, że pies, zamiast swoich zabawek zaczyna gryźć meble lub ludzi. Wtedy zadaniem opiekuna jest określenie przyczyny niepożądanego zachowania. Następnie na tej podstawie można próbować je zmienić lub przekierować. Przede wszystkim warto mieć na uwadze dobro i bezpieczeństwo czworonoga. Zdarza się, że niektóre zwierzęta gryzą, by rozładować skumulowane emocje lub z powodu nieprawidłowej socjalizacji. Dla innych gryzienie może być nieodłącznym elementem zabawy i formą relaksu. Po pierwsze, warto zdać sobie sprawę z tego, że psy mają pewne wrodzone naturalne potrzeby i dążą do ich realizacji. Nie każdy wie, że podczas gryzienia u czworonogów wydziela się endorfina, czyli hormon odpowiedzialny za poczucie szczęścia.
Czasami, mimo bliskiej relacji z opiekunem, pies gryzie meble lub inne przedmioty. Nierzadko też zwyczajnie szuka zajęcia i zaczyna bawić się, gryząc napotkane rzeczy z nudów, żeby się czymś zająć. Warto zareagować na to jak najszybciej, żeby uniknąć sytuacji, kiedy zwierzę zaczyna niszczyć mieszkanie lub sprawiać ból domownikom i gościom. Niezależnie od przyczyny takie zachowania trzeba zmieniać i przekierowywać energię psa na coś innego. Bardzo ważne jest, by nie wzmacniać u czworonoga niepożądanych zachowań. Gdy pies gryzie, należy wydać mu stanowczą komendę, taką jak “zostaw” czy “nie wolno”, natomiast nie poświęcać mu w tym momencie więcej uwagi. Jeśli wejdziemy ze zwierzęciem w interakcję, nauczy się ono, że niepożądane z naszej perspektywy zachowanie to skuteczny sposób na nawiązanie kontaktu z opiekunem. Jedną z metod na to, jak oduczyć psa gryzienia rąk, jest ignorowanie pierwszych delikatnych zaczepek, a w zamian dawanie zabawki. To może skutecznie przekierować jego uwagę.
Dlaczego szczenię gryzie?
Przeważnie problem gryzienia dotyczy szczeniąt i młodych psów. Choć początkowo łapanie zębami za stopy czy dłonie opiekuna może się wydawać uroczą formą zabawy, to jednak w przyszłości skutkuje negatywnymi konsekwencjami. Tego typu zachowanie może utrwalać się u czworonoga, a nawet się pogłębiać. Żeby skutecznie oduczyć go niepożądanego zwyczaju, najlepiej zacząć od zrozumienia, dlaczego szczenię gryzie. Wiąże się to najczęściej z wyrzynaniem się u niego zębów. Pierwsze zęby mleczne pojawiają się u szczeniąt około 3.–4. tygodnia życia i zazwyczaj są to zauważalne siekacze. Do około 8. tygodnia kolejne zęby wyrzynają się stopniowo, a ostatecznie pupil ma ich 28. Proces ten trwa około 4–5 tygodni, jest więc bardzo intensywny i dla młodego psa może być niekomfortowy.
Szczenię gryzie różne przedmioty, aby ulżyć sobie, gdy jego dziąsła swędzą i bolą. W tym czasie należy dać mu taką możliwość, przekierowując jego zainteresowanie na specjalne gumowe zabawki. To jeden z podstawowych oraz najprostszych sposobów, jak oduczyć szczenię gryzienia. Niestety ta naturalna potrzeba trwa znacznie dłużej niż do momentu pojawienia się zębów. Młode psy zaczynają potem wymianę mleczaków na zęby stałe. Trwa to od około 4. do 8. miesiąca życia. Warto uzbroić się wtedy w cierpliwość i okazać czworonogowi wyrozumiałość, ponieważ nie ma on złych zamiarów.
Jak oduczyć psa gryzienia po rękach?
Część opiekunów nadal ma problem, jak oduczyć szczenię gryzienia, nawet jeśli jest ono formą zabawy. Jakie są prawdopodobne przyczyny takiego zachowania? Najpowszechniejsza to zbyt wczesna separacja od matki. Szczenięta uczą się od niej i od rodzeństwa kontroli siły gryzienia. Jeżeli zbyt szybko zostaną oddane do nowego domu, mogą nie przyswoić tego typu umiejętności. Oprócz tego wraz z innymi szczeniętami znajdują w podgryzaniu formę spędzania wolnego czasu i sposób na nudę. Poprzez doświadczenie uczą się, co jest dopuszczalne w takich zabawach, a co bolesne. Uważna suka kontroluje bawiące się szczenięta i wyznacza im granice. Jeżeli któryś z maluchów wyraźnie przekracza granice, może złapać go zębami i odseparować na chwilę od innych młodych. W ten sposób szczenięta zaczynają rozumieć, co jest miłe i zabawne, a co może powoduje u innych dyskomfort.
Bardzo ważne, by minimum do 8. tygodnia życia szczenięta pozostały z matką. To pozwoli im nabyć niezbędne umiejętności i zdrowe nawyki w kontakcie z innymi. W takim razie jak oduczyć psa gryzienia ludzi? Od początku pobytu w domu należy kształtować u szczenięcia nawyk korzystania ze specjalnych zabawek do gryzienia. Bawiąc się ze zwierzęciem, należy używać przeznaczonych do tego celu zabawek. Nie mając alternatywy dla naszych dłoni, pies będzie instynktownie łapał je zębami. Jeżeli, pomimo korzystania z zabawek zdarzy mu się ugryźć nasze ciało, należy pupila upomnieć, a następnie wrócić do wcześniejszej czynności. Warto pamiętać, że niekontrolowane zachowanie może być przyczyną niebezpiecznych sytuacji, zwłaszcza w momencie, kiedy pies wejdzie w wiek dorosły i będzie próbował ustalać swoją pozycję wśród innych czworonogów na wybiegu lub na podwórku. Jeżeli nie będzie umiał poprawnie kontrolować siły swojego ugryzienia, może zrobić krzywdę innym psom, a także opiekunom. Warto zadbać o dobre wychowanie szczenięcia, ponieważ będzie to oddziaływać na wszystkie obszary jego późniejszego życia.
Jak oduczyć psa gryzienia mebli?
Niezależnie od wieku psa, warto wykorzystywać do zabawy specjalne szarpaki, piłki, gryzaki i inne akcesoria przeznaczone dla tych zwierząt. Korzystanie z tego typu gadżetów pozwala zaspokajać naturalną potrzebę gryzienia oraz mocowania się z „przeciwnikiem”. Jednocześnie zabawki odwracają uwagę czworonoga od ubrań domowników czy innych przedmiotów użytkowych. Jeżeli pies zaczyna zabierać poduszki z kanapy lub gryzie meble, należy zdecydowanym głosem wydać komendę: „nie wolno”. Zwierzęta doskonale odczytują ludzki ton głosu i prawdopodobnie szybko zrezygnują z zabawy danym przedmiotem. Warto w tym momencie zaproponować inną zabawkę, którą pies będzie mógł bezpiecznie się zająć.
Dobrze jest też pamiętać, że zachowania, które z punktu widzenia ludzi są odbierane jako przyjemne, nie muszą być takie same dla psa. Mowa tu przede wszystkim o noszeniu, całowaniu, mocnym przytulaniu czy intensywnym głaskaniu. Jeśli nie znamy dobrze charakteru psa, należy zawsze podchodzić do zwierzęcia z ostrożnością. Nie każdy czworonóg lubi, kiedy np. dotyka się go po głowie. Większość psów za tym nie przepada, więc lepiej tego unikać, żeby nie doprowadzać do nieprzyjemnych sytuacji. Często to opiekunowie lub pozostałe osoby, które często mają z nimi kontakt, są odpowiedzialne za takie, a nie inne zachowanie zwierzęcia. Kluczowa jest konsekwencja i spójne komunikaty ze strony wszystkich domowników. Nie można raz psu pozwalać na lekkie gryzienie (np. w zabawie), a innym razem go za to ganić. Wspólne ustalenie zasad pomoże w skutecznym i szybkim ułożeniu czworonoga.
Jak oduczyć dorosłego psa gryzienia ludzi?
Problem, o którym często mówią opiekunowie zwłaszcza w kontekście szczeniąt, to gryzienie domowników oraz gości pojawiających się w mieszkaniu. Oczywiście może się zdarzyć, że przyjemna zabawa wymknie się spod kontroli i niedoświadczone zwierzę zacznie delikatnie podszczypywać ludzi po rękach czy nogach. W takiej sytuacji najlepiej przestać reagować na zaczepki młodego czworonoga, aby nie czuł się zachęcony do dalszej zabawy. Szczenię szybko zrozumie i zapamięta, że to nie jest odpowiedni sposób na zaangażowanie w dalszą interakcję. W jaki sposób postępować natomiast z dorosłym psem?
Najczęściej spontaniczne gryzienie jest wynikiem lęku i stresu. Pomóc może stopniowe oswajanie i nawiązywanie pozytywnej relacji z czworonogiem. Jeżeli w domowych warunkach opiekun nie będzie dawał sobie rady, można zwrócić się po profesjonalną pomoc do behawiorysty. Specjalista podczas specjalnych szkoleń postara się nauczyć psa łagodniejszych zachowań i reakcji. Równocześnie warto spokojnie i z wyrozumiałością podchodzić do zwierzęcia, utrzymując granice tolerancji pewnych zachowań. Oczywiście nie można całkowicie wyeliminować gryzienia, jednak należy pokazać czworonogowi bezpieczny sposób realizacji tej potrzeby.
Praktyczne rady na koniec, o których warto pamiętać
W przypadku, gdy inne zachowania psa mieszczą się w normie, a jednak zaczyna on podgryzać przedmioty, można poszukać podłoża w zaburzeniach behawioralnych. Podstawą jest czujna obserwacja czworonoga. Być może zachowanie było jednorazowe i nie stanowi powodu do obaw. Jak już wspominaliśmy, nie zawsze gryzienie wiąże się ze złymi nawykami. Jeżeli dotychczas pies nie sprawiał żadnych problemów, a teraz gryzie, bardzo możliwe, że coś mu dolega i cierpi. Poprzez takie zachowanie zwierzę komunikuje swój ból i pragnie zwrócić na siebie uwagę. Zdarza się, że pies gryzie innych domowników pod wpływem dyskomfortu. Oczywiście w takim momencie należy stanowczo zareagować, wydając komendę: „nie wolno” i odciągnąć psa na bok.
Jeżeli jednak zwierzę zaczyna gryźć siebie, może być to objaw choroby. Najczęściej tego typu zachowanie przejawia się w uporczywym i nagminnym gryzieniu ogona, łap lub boku. Wtedy niezwłocznie trzeba wybrać się do lekarza weterynarii i skonsultować zachowanie psa, aby dokonać diagnozy i rozpocząć odpowiednie leczenie. Nie należy odkładać wizyty u specjalisty, ponieważ zwierzę może wyrządzić sobie krzywdę, powodując zadrapania lub większe rany, w które może wdać się zakażenie. Do przyczyn takiego zachowania należą alergie lub przewlekły stres.
